Układ ruchu człowieka

W skład układu ruchu wchodzą:

1 . szkielet,
2.stawy i więzadła,
3 .mięśnie.
Mięśnie kurcząc się wprowadzają w ruch szkielet i dzięki temu człowiek się porusza.
Szkielet: W szkielecie wyróżniamy:
1.szkielet osiowy _ czaszkę, kręgosłup, żebra i mostek,
2 .szkielet kończyn _ kończyny górnej i dolnej wraz z obręczami.


Czaszka (rys. 2.) zbudowana jest z kości płaskich połączonych ze sobą za pomocą szwów (ścisły sposób połączenia kości). Dzieli
się na mózgoczaszkę i trzewioczaszkę. W skład mózgoczaszki wchodzą kości: czołowa (1), ciemieniowe (2), potyliczna (1), skroniowe (2), klinowe (2). Trzewioczaszkę tworzą kości: jarzmowe (2), nosowe (2), szczękowe (2), podniebienne (2), żuchwa (1).


Kręgosłup zbudowany jest z 33-34 kości różnokształtnych zwanych kręgami (rys. 3.). Pomiędzy nimi występują krążki międzykręgowe, tzw. dyski, zbudowane z tkanki chrzęstnej. Taki sposób połączenia kości ze sobą nazywamy chrząstkozrostem (połączenie półścisłe). Dwa pierwsze kręgi szyjne różnią się budową od pozostałych. Nazywają się: atlas i obrotnik (rys. 4.) i umożliwiają nam poruszanie głową w pionie i poziomie. Wyróżniamy pięć odcinków kręgosłupa: szyjny (7 kręgów), piersiowy (12), lędźwiowy (5), krzyżowy (5) i ogonowy (guziczny) (4-5). Kręgosłup człowieka jest wygięty w kształcie podwójnej litery S.


Wady w budowie kręgosłupa skutkują wadami postawy.

1 .Skolioza _ to boczne skrzywienie kręgosłupa.
2 .Kifoza piersiowa _ to nadmierne wygięcie kręgosłupa w odcinku piersiowym ku tyłowi.
3 .Lordoza lędźwiowa _ to nadmierne wygięcie kręgosłupa w odcinku lędźwiowym ku przodowi (rys. 5.).



__________________________


Żebra i mostek razem z 12 kręgami piersiowymi tworzą klatkę piersiową. Żebra dzielimy na:

1 . prawdziwe _ (od 1 do 7 pary) łączą się chrząstkami żebrowymi z mostkiem,
2.rzekome _ (od 8 do 10 pary) łączą się ze sobą, a następnie poprzez 7 parę żeber łączą się z mostkiem,
3 . wolne _ (para 11 i 12) nie łączą się z mostkiem.
__________________________
Kończyna górna składa się z obręczy barkowej i części wolnej. Obręcz barkowa zbudowana jest z dwóch obojczyków i dwóch łopatek. Część wolną kończyny tworzą kości: ramienna, promieniowa i łokciowa (2 kości przedramienia), 8 kości krótkich nadgarstka, 5 kości długich śródręcza, 14 kości długich _ paliczki (kciuk składa się z 2, a pozostałe palce z 3 kości).
__________________________
Kończyna dolna zbudowana jest z obręczy miednicowej i części wolnej. Obręcz miednicowa składa się z kości: 2 biodrowych, 2 kulszowych, 2 łonowych i kości krzyżowej powstałej ze zrośnięcia się pięciu kręgów krzyżowych kręgosłupa. Część wolna to kości: udowa, rzepka, piszczelowa i strzałkowa (2 kości podudzia), 7 kości krótkich stępu, 5 kości śródstopia, 14 paliczków (duży palec ma 2 kości, pozostałe palce po 3 kości). Kości budujące części wolne kończyn to głównie kości długie (rys. 6.). Kość długa posiada nasadę górną i dolną oraz trzon. Nasady kości zbudowane są z tkanki kostnej gąbczastej, trzon z tkanki kostnej zbitej. Wewnątrz trzonu kości znajduje się jama szpikowa, którą wypełnia szpik kostny. U noworodków szpik kostny jest czerwony, ale w miarę starzenia się organizmu zmienia swój kolor na żółty. Jest to wynikiem gromadzenia się w nim tłuszczu. Od zewnątrz całą kość pokrywa okostna _ włóknista błona, silnie ukrwiona i unerwiona. Zawiera ona również komórki kościotwórcze umożliwiające kości regenerację w przypadku pęknięcia lub złamania. Kości kończyn połączone są ze sobą stawowo (ruchomy sposób połączenia kości _ rys. 7.).
__________________________



Stawy:
Stawy dzielimy:

1. ze względu na możliwości wykonywanych ruchów na:
*kuliste (staw barkowy i biodrowy),
* zawiasowe (np. łokciowy, kolanowy),
*siodełkowe (w kciuku staw siodełkowy umożliwia jego przeciwstawność),
2 . ze względu na ilość kości wchodzących w ich skład na:
* proste (2 kości),
*złożone (3 i więcej kości).


Mięśnie: Mięśnie wchodzące w skład układu ruchu zbudowane są z mięśnia poprzecznie prążkowanego szkieletowego. Przymocowane są
one do kości, skóry lub błon śluzowych za pomocą ścięgien. Mięśnie mogą być krótkie, długie, szerokie, okrężne oraz zginacze, prostowniki, przywodziciele i odwodziciele. Dzielimy je również w zależności od położenia na mięśnie: głowy, szyi, klatki piersiowej, grzbietu, brzucha, kończyn i obręczy. Praca mięśni polega na kurczeniu się i rozkurczaniu. W celu uzyskania energii niezbędnej do
tej pracy w komórkach mięśniowych zachodzi proces utleniania substancji energetycznych (glukozy, glikogenu mięśniowego,
glikogenu wątrobowego lub kwasów tłuszczowych). Jeżeli spalanie tych substancji zachodzi przy niedoborze tlenu, w mięśniach powstaje kwas mlekowy, czego objawem jest ich silny ból.